Best sellers

සිහිනයෙන් වැඩි බලන්ගොඩ අපේ බුදු හාමුදුරුවෝ - 3 - අග්ගමහා පණ්ඩිත අතිපූජ්‍ය බලංගොඩ ආනන්ද මෛත‍්‍රිය මහනාහිමියන් සමග ග‍්‍රන්ථ කතෘ විසින් පැවැත් වූ රූපවාහිනී සාකච්ඡුා සහ උන්වහන්සේ විසින් ප‍්‍රකාශයට පත් කළ ලිපි ලේඛන ආශ‍්‍රයෙන් සකසන ලද්දකි.

ගැටපද විවරණ සහිත සද්ධර්ම රත්නාවලිය - වස්තු විෂය අතින් පමණක් නොව වර්ණනා විලාසය අතින් ද සිංහලයාගේ චිත්ත ප්‍රසාදය දිනාගත් විශිෂ්ටතම ග්‍රන්ථයක් ලෙස සද්ධර්මරත්නාවලිය හෙවත් සදහම් රුවන්වැල හඳුන්වාදිය හැකිය.

සාමණේර පැවිද්ද සහ උපසම්පදාව - ථෙරවාදී බෞද්ධ සම්ප්‍රදාය තුළ සාමණේර පැවිද්ද සහ පූර්ණ පැවිදි වීමේ (උපසම්පදා) ක්‍රියාවලිය පිළිබඳ තීක්ෂණ ගවේෂණයක් ඉදිරිපත් කරයි. මෙම ග්‍රන්ථය සාම්ප්‍රදායික ග්‍රන්ථ සහ සමකාලීන පිළිවෙත් මත පදනම්ව සාමණේර හා භික්‍ෂූන් වහන්සේලා පැවිදි කිරීම සම්බන්ධ චාරිත්‍ර, ක්‍රියා පටිපාටි සහ ආචාර ධර්ම පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක විමර්ශනයක් සපයයි. පැහැදිලි සහ ප්‍රවේශ විය හැකි භාෂාවක් තුළින් පාඨකයන්ට ථෙරවාදී බුදුදහමේ පැවිදි වීමේ වැදගත්කම මෙන්ම වෘත්තිකයන්ගේ ජීවිත හා අධ්‍යාත්මික සංවර්ධනය හැඩගැස්වීමේ කාර්යභාරය පිළිබඳ ගැඹුරු අවබෝධයක් ලැබේ. ඔබ වෘත්තිකයෙකු, විද්වතුන් හෝ බෞද්ධ සම්ප්‍රදායන් කෙරෙහි සරල උනන්දුවක් දක්වන්නෙකු වුවද, "සාමණේර පැවිද්ද සහ උපසම්පදාව" පැවිදි ජීවිතයට ප්‍රවේශය සනිටුහන් කරන පූජනීය වත්පිළිවෙත් පිළිබඳ වටිනා අවබෝධයක් ලබා දෙයි.

සිනාසෙන සුදු හාමුදුරුවෝ ළමයින්ට කිවූ කතන්දර - නිරතුරුවම සිනහවෙමින්, සරල බසින් ගැඹුරු ධර්මය කියා දෙන නිසා 'සිනාසෙන සුදු හාමුදුරුවන්' නමින් අප විසින් හඳුවනු ලබන අජාන් බ්‍රහ්මවංසෝ මහතෙරුන් වහන්සේ කතා කීමේ රුසියෙකි. ගැඹුරු ධර්මය සරලව, එහෙත් නිරවුල්ව, කියාදීමේ දී උන්වහන්සේ නිරතුරුව කතාන්දර ගෙන හැර පාති. පැවිදිවීමට පෙර ගුරුවරයකුව සිටි උන්වහන්සේ ඉඩක් ලද සැමවිටම ළමයින් ඇසුරු කරති. ඔවුන්ට බණ දහම් කියාදෙති. ළමයින්ට තේරෙන බසින් රසවත්ව ධර්මය කියාදීම සඳහා වැඩිපුරම උන්වහන්සේ භාවිතා කරන්නේ කතාන්දර ය. මේ පොතේ ඇතුළත් වෙන්නේ උන්වහන්සේ ළමයින් වෙනුවෙන් පැවැත් වූ දේශන කිහිපයක දී ළමයින්ට කිවූ කතා කිහිපයකි. මේ කතාන්දර ළමයින්ට මෙන්ම තරුණ තරුණියන්ට ද, වැඩිහිටියන්ට ද ආදරය, කරුණාව, මෛත්‍රිය, පරිත්‍යාගය, ඉවසීම වැනි උතුම් ගුණාංග ඉතාම සරලව හා රසවත්ව කියාදෙන බව අපේ විශ්වාසයයි.

දහම් ප්‍රහේලිකා - මෙත්සිත පුවත්පතට ඔහු විසින් සපයා ඇති දහම් ප්‍රහේලිකා කිහිපයක් ද සමඟ මෙම වටිනා ප්‍රහේලිකා එකතුව කුඩා ග්‍රන්ථයක් ලෙස ඉදිරිපත් කර ඇත. මෙය ශ්‍රී ලංකා බෞද්ධ ජනතාවට නැවුම් අත්දැකීමක් වනු නොඅනුමානය. 

ලෙනාඩ් වුල්ෆ්ගේ දිනපොතේ නිල සටහන් - ලන්ඩනයේ විසූ යුදෙව් පවුලකට දාව 1880 නොවැම්බර් මස 25 වන දින උපත ලද ලෙනාඩි සිඩ්නි වුල්ෆ් කේම්බ්‍රිජ් සරසවියේ උපාධිදාරියෙකි. පෙරදිග සිවිල් සේවා විභාගයෙන් සමත් ව කැඩෙට් නිලධාරියෙකු වශයෙන් 1904 දී ලංකාවට සැපත් වු ඔහු මුලින්ම යාපනය සහ මහනුවර කච්චේරිවලට අනුබද්ධව සේවය කළ අතර, උසස් වීමක් ලැබීමෙන් පසු 1908 අගෝස්තු මාසයේ සිට 1911 මැයි මාසය දක්වා කාලය අතරතුර හම්බන්තොට දිස්ත්‍රීක්කය භාර උපදිසාපතිවරයා වශයෙන් කටයුතු කර තිබේ. නීතිගරුක දැඩි පාලකයෙකු ලෙස ප්‍රකට වුව ද ඔහු තම රාජකාරි සමයේ දී බොහෝ විට ක්‍රියා කර ඇත්තේ ගැමි ජනතාව කෙරෙහි සානුකම්පිත හැඟීමකින් යුතුව බැව් කැපී පෙනෙන කරුණකි.

විඤ්ඤාණය (සූත්‍රාගත බෞද්ධ විග්‍රහය) - ශාස්ත්‍රපති මැටිබැඹියේ ධම්මසිරි හිමියන් විසින් ලියා පළ කරන ලද විඤ්ඤාණය නම් මෙම කෘතිය උන්වහන්සේගේ ශාස්ත්‍රීය දිවියේ පළමු කෘතියයි.

සිගිරි ගී වියරණ - "Sigiri Graffiti" එනම් "සීගිරි ගී" වනාහි ආචාර්‍ය පරණවිතාන මහතා විසින් සීගිරි කැඩපත් පවුරෙන් පිටපත් කොට මහත් පරිශ්‍රමයකින් එක් කර ගත් සිංහල පද්‍යයෝ වෙති. අට, නව හා දහ වැනි සියවස්වලට අයත් මේ ගී අවුරුදු දහසකට අධික කාලයක් අමතක කොට තිබුණ බවත් දැනට ශේෂව ඇති ඉතා ම පැරණි සිංහල පද්‍යයන් බවත් පිළිගෙන ඇත. තවද පරණවිතාන මහතා මේ සීගිරි ගී තේරුම් කර ගැනීම සඳහා ඒවාට අටුවා හා වියරණ ද එම පොතේ ම සපයා ඇත. එහෙත් මේ පොත ලියා ඇත්තේ ඉංග්‍රීසියෙන් බැවින් ඒ භාෂාව නොදන්නා විද්‍යාර්ථින්ට හුදු පාඨය විනා මේ ග්‍රන්ථයෙන් අන් පිහිටක් ලබා ගත නො හැකි හෙයින් එහි ඉතාම වැදගත් කොටස වන වියරණ කොටසේ සිංහල අනුවාදය මෙසේ පළ කිරීමට කල්පනා කලෙමු. මෙම ඓතිහාසික ව්‍යාකරණය සීගිරි ගී තේරුම් ගැනීමට පමණක් නො ව සිංහල භාෂාවේත් එහි සාහිත්‍යයේත් ඉතිහාසය හා පරිණාමය ද විශේෂයෙන් ම සිංහල භාෂාවේ ශබ්ද ව්‍යුත්පත්තිය ද අධ්‍යන කිරීමට ඉමහත් රුකුලක් වනු ඇත.

සමන්තපාසාදිකා විනයට්ඨකථා - 4  - ත්‍රිපිටකටයේ ගැටලු තැන් පැහැදිලි කරදීම සඳහා බුදුන් වහන්සේගේ කාලයේ සිට වාචනා මාර්ගයෙන් ආචාර්ය පරම්පරා මඟින් රැගෙන ආ අර්ථ විවරණ සිංහල භික්ෂූහු මිහිඳු හිමියන්ගෙන් උගෙන ත්‍රිපිටකයේ ගැටලු තැන් හෙළ බසින් අර්ථ විවරණය කළහ. මේ අනුව අටුවා යනු ත්‍රිපිටකයේ ඇති දුරවබෝධ වචන සහ බුද්ධ ධර්මයේ ගැඹුරු තැන් පැහැදිලි කරමින් විස්තර කිරීම සඳහා සංගෘහිත ග්‍රන්ථයි. හෙළටුවා වශයෙන් එහි සඳහන් ව ඇත්තේ මහා අට්ඨකථා, කුරුන්දි අට්ඨකථා, පච්චරිය අට්ඨකථා ය. මේ අතුරින් ප්‍රධාන වූයේ මහා අට්ඨකථායි. මෙය මූලට්ඨකථාව නමින් ද වැවහර ය. ත්‍රිපිටකයට ම අයත් අට්ඨකථාවල මහා අට්ඨකථාව සඳහන් හෙයින් එය ත්‍රිපිටකය ම අලළා සකස් වූ හෙළටුවාවක් බව ද සැලකේ.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 5 වන සියවසේ බුද්ධඝෝෂ හිමියන්ගේ පටන් ආරම්භ වූ පාලි අට්ඨකථා ලිවීමේදී යම් යම් පාඨ පැහැදිලි කර විස්තර කිරීමේදී හෝ ධර්ම කරුණු පැහැදිලි කිරීමේ දී ලංකාවේ යම් යම් පාලකයන්ගේ හෝ සමාජයේ වෙනත් සිදුවීම් හා විස්තර ඇතුළත් කිරීම නිසා මෙරට පුරාණ ඉතිහාසය ගොඩනැඟීමේ දී විවිධ අංශවලින් මෙම පාලි අට්ඨ කථා විශේෂයෙන් වැදගත් වේ.

සිංහල පිරිත් පොත -  කාලීන අවශ්‍යතාවයක් ද සපිරෙන මෙම ග්‍රන්ථය කායික මානසික සුව සහනයෙන් ජීවත් වීම සඳහා මඟ පෙන්වන ග්‍රන්ථයක් වශයෙන් ප්‍රයෝජනවත් වනු ඇත.

දැනුම වඩන ජාතක කතා - 2

ධනයට, බුද්ධියට, වාසනාවට ගණ දෙවි පිහිට

ඊශ්වර දෙවියෝ - මහා දෙවි ඊශ්වර දේව වන්දනා දිෂ්ටි, දැහැන්, ස්තෝත්‍ර සහ ආරක්ෂක යන්ත්‍ර මන්ත්‍ර රැසක් සහිතය.*

බෝධි පූජා 

සිඛවළඳ ප්‍රදීපය - කථිකාචාර්‍ය කුමාරසිංහ දිසානායක විසින් සංශෝධනය කොට ඇති "සිඛවළඳ ප්‍රදීපය", සිඛවළඳ නම් නව වන හෝ දස වන හෝ සියවසට අයත් සිංහල විනය කෘතියේ අර්ථසර්වප්‍රකාරයෙන් වටහා ගැනීමට අදාළ අර්ථ විවරණ හා ඒ හා සබැඳි මූලික මූලාශ්‍රය ද පෙළ ගස්වා ලීමට ගත් ප්‍රයන්තයකි. කුමාරසිංහ මෙහිදී සිඛවළඳේ එක් එක් විනය නීතිය දක්වා එහි වචන හා නිරුක්ති සහිත අරුත් දෙයි. ඒ සමඟම මූලසික්ඛා හෙවත් මුල්සිඛ හෝ මුන්සිඛ නම් පාලි කෘතියේ අදාළ ගාථාව ද උපුටා ඊට අදාළ මූලසික්ඛා ටීකා පාඨය ද දෙයි. බොහෝ විට පාටිමොක්ඛ හෙවත් ප්‍රාතිමෝක්ෂ නම් බුද්ධභාෂිත මූල විනය පාඨය ද දෙයි.
මෙහි උපග්‍රන්ථයක් වශයෙන් පළ කෙරෙන මුල්සිඛ සන්තනී ගැටපදය සිඛවළඳ සඳහා සම්පාදනය වූ ග්‍රන්ථිපදයකි. මෙතෙක් ශාස්ත්‍රකාමීන් ඇස නොගැටුණු මේ ග්‍රන්ථය පළමු වරට විද්වත් ලෝකයා අතට පත් වන්නේ කුමාරසිංහ මහතාගේ උත්සාහය හේතුවෙන් බවත් සඳහන් කළ යුතු ය.

සීගිරිය එහි සුප්‍රකට සිතුවම්, රජ උයන හා අනෙකුත් නගරාංග - සීගිරිය මුලින්ම ජනාවාස කරන ලද්දේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික මානවයා විසිනි. සීගිරි නගරය තුළ ඇති අලිගල නම් ලෙනෙන් මානව අස්ථි යනාදිය ලැබී තිබේ. 
ක්‍රිස්තු පූර්ව 3 සියවසත්, ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1 සියවසත් අතර කාලයට අයත් සීගිරියේ ඇති කටාරම් කොටවා සැකසූ ලෙන් බෞද්ධ භික්ෂූන්ගේ වාසය පිණිස වෙන් විය. 
සීගිරියේ වැදගත්ම නෂ්ටාවශේෂ කාශ්‍යප රාජ්‍ය සමයට අයත් ය. සිය පියා වූ ධාතුසේන රජු මැර වූ හෙතම සිය සොයුරු මුගලන් කුමරුට බියව සීගිරියට පළා ආවේ ය. ආරක්ෂිත රැකවලින් අනූන සියලු නගරාංගයන්ගෙන් හෙබි අලංකාර නගරයක් සීගිරිය පර්වතාශ්‍රයේ තැනූ කාශ්‍යප රජු එහි සිට වසර 18ක් දිවයින පාලනය කළේ ය.
සීගිරිය නගරය ප්‍රධාන කොටස් පහකට බෙදිය හැකිය. මධ්‍යයෙහි ඇත්තේ ප්‍රධාන පර්වතය හා ඒ මත පිහිටි රජ මාලිගයයි. සුප්‍රකට සීගිරිය සිතුවම් සහ කැටපත් පවුර අයත් වන්නේ ද මේ කොටසටම ය. පර්වතය වටා බෑවුම් සහිත පෙදෙස ප්‍රකාරයකින් පිරිකෙව් කොට ඇති ඇතුල් නගරයයි. පර්වතයටත් ඇතුල් නගරයත් බටහිර දෙසින් ඇත්තේ රාජකීය විනෝද උද්‍යානයයි. 
ප්‍රතිවිරුද්ධ පාර්ශවයේ, එනම් පර්වතයට නැගෙනහිර දෙස පිට නගරය ලෙස සැළකේ. මෙම සියලු නගරාංග මැදිවන පරිදි පිටතින්ම ඇත්තේ පවුරු සහ දිය අගල් ය. සීගිරිය වැව පිහිටියේ නගරයට වයඹ දෙසිනි.
සීගිරිය නගරය පිළිබඳ ප්‍රමාණික දැනුමක් ලබාදීම මෙම ග්‍රන්ථයේ මුඛ්‍ය අරමුණයි.

සූත්‍රධර්ම අධ්‍යයනය - දහම් දැනුම සඳහා සරළ සිංහලෙන්

අම්බලම සහ සමාජය - මෙය ශ්‍රී ලංකාවේ පුරාණ අම්බලම් පිළිබඳ ඓතිහාසික හා පුරාවිද්‍යාත්මක පර්යේෂණ ග්‍රන්ථයකි. අම්බලම්වල ගෘහ නිර්මාණ ලක්ෂණ හා අම්බලම් ජන ජීවිතය‌ට සම්බන්ධ වූ ආකාරය වැනි අංශ පිළිබඳ ව විධිමත් පැහැදිලි කිරීම් සිදු කර ඇති ශාස්ත්‍රීය කෘතියක් වශයෙන් ද හැඳින්විය හැකි ය.

දේශිය වෛද්‍ය ශබ්දකෝෂය

අඤ්ඤා කොණ්ඩඤ්ඤ මහ රහතන් වහන්සේ - අඤ්ඤා කොණ්ඩඤ්ඤ මහ රහතන් වහන්සේ වනාහි ගෞතම  බුදු රජාණන් වහන්සේගේ පළමු පැවදි ශ්‍රාවකයා ය. එසේ ම ගෞතම බුදු සසුනේ පළමු ව චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්මයන් අවබෝධ කළ භික්ෂූන්ගෙන් අග්‍රස්ථානය ලබා ගත් මහ රහතන් වහන්සේ ය. මේ නිසා අසූ මහා ශ්‍රාවකයන් වහන්සේලා අතර මුලින් ම නම සඳහන් ව ඇත්තේ මහානුභාව සම්පන්න වු මේ අඤ්ඤා කොණ්ඩඤ්ඤ මහ රහතන් වහන්සේගේ ය. මහා ශ්‍රාවක චරිත පොත් පෙළෙහි පහළොස්වෙනි ග්‍රන්ථය "අඤ්ඤා කොණ්ඩඤ්ඤ මහ රහතන් වහන්සේ" නම් වූ මෙම ග්‍රන්ථය යි.

බාහිය දාරුචීරිය මහ රහතන් වහන්සේ - බාහිය දාරුචීරිය මහ රහතන් වහන්සේ වනාහි ගෞතම බුද්ධ ශාසනයේ වහා දහම් අවබෝධය කළ (ඛිප්පාභිඤ්ඤ) භික්ෂූන් අතර අග්‍රස්ථානය ලැබ බුදුරදුන්ගේ අසූ මහා ශ්‍රාවකයන් වහන්සේලා අතර විසිහත් වැනි ස්ථානයේ වැඩ සිටින මහ රහතන් වහන්සේ ය. මහා ශ්‍රාවක චරිත පොත් පෙළෙහි දහ වැනි ග්‍රන්ථය "බාහිය දාරුචීරිය මහ රහතන් වහන්සේ" නම් වූ මෙම ධර්‍ම ග්‍රන්ථය යි.

බක්කුල මහ රහතන් වහන්සේ - බක්කුල මහ රහතන් වහන්සේ වනාහි ගෞතම බුද්ධ ශාසනයේ නීරෝගී භික්ෂූන් (අල්පාබාධ ඇති භික්ෂූන්) අතර අග්‍රස්ථානය ලැබ බුදුරදුන්ගේ අසූ මහා ශ්‍රාවකයන් වහන්සේලා අතර තිස්තුන් වැනි ස්ථානයේ වැඩ සිටින මහ රහතන් වහන්සේ ය. මහා ශ්‍රාවක චරිත පොත් පෙළෙහි අට වැනි ග්‍රන්ථය "බක්කුල මහ රහතන් වහන්සේ" නම් වූ මෙම ධර්‍ම ග්‍රන්ථය යි.

පූතිගත්තතිස්ස මහ රහතන් වහන්සේ - පූතිගත්තතිස්ස මහ රහතන් වහන්සේ ගෞතම බුදු සසුනේ අසූ මහා ශ්‍රාවකයින් වහන්සේලා අතරට අයිති නොවන මුත් බුදුසසුනේ ඉතා ප්‍රකට මහරහතන් වහන්සේ නමකි. උන්වහන්සේ පිළිබඳ ව මෙම ධර්‍ම ග්‍රන්ථයේ විස්තර  ලක් වේ.

අංගුලිමාල මහ රහතන් වහන්සේ - අංගුලිමාල මහ තෙරුන් වහන්සේ ගෞතම බුදු සසුනේ විශේෂ අග්‍රස්ථානයක් ලැබූ තෙරුන්වහන්සේ නමක් නොවෙයි. නමුත් බුදුරදුන්ගේ අසූ මහා ශ්‍රාවකයින් අතරින් එක් නමකි. අසූ මහා ශ්‍රාවක නාම ලේඛනයේ මුන් වහන්සේගේ නම හැත්තෑහය වන ස්ථානයේ සඳහන් ය. "ගර්මගමන්තානීපුත්ත" යන නමින් ද හඳුන්වන උන්වහන්සේ පිළිබඳ තොරතුරු මෙම ධර්‍ම ග්‍රන්ථයේ සඳහන් වේ.