Vinaya – Discipline

සිවුරු හැර යැම - බුද්ධ ශාසනය මෙලෙස චිරාත් කාලයක් පවත්වාගෙන ඒමේ ගෞරවය හිමි වන්නේ ස්වාමීන් වහන්සේලාටය. බුද්ධ ශාසනයේ පැවැත්මට අවශ්‍ය මූළික කාරණය වන්නේ සංඝයා වහන්සේලාය. ස්වාමීන් වහන්සේලා සිවුරු හැර යෑම බුද්ධ ශාසනයට විශාල බලපෑමක් එල්ල කරයි. එසේ සිවුරු හැර නොයෑමට කටයුතු සම්පාදනය කිරීම ශාසනඨිතිකාමි සියලු දෙනාගේම වගකීමකි. එම කාරණය මැනවින් තේරුම් ගනිමින් සිවුරු හැර යෑමට සිදුවන්නේ ඇයිද යන්න ගැන සංඝ සමාජය තුළින්ම කරන ලද  විමර්ශනයක කරුණු මත රචිත කෘතියකි සමරසිංහ ගුණසේකරගේ සිවුර හැර යෑම.

සිවුර හා සෙංකෝලය - පූර්ව යටත් විජිත සමය හා පශ්චාත් යටත් විජිත සමය මෙන්ම සමකාලීන දේශපාලන තත්වය මැනවින් විග්‍රහ කරමින් මින් බුදු දහමට ඇති බලපෑම පිළිබඳ විහ්‍රහ කරමින් තුලනාත්මකව ලියැවුණු කෘතියක් ලෙසිනි.

පරිනිර්වාණයට පසු සියවස් තුනක් - මහා පරිනිර්වාණ සූත්‍රය විෂය කොට ගෙන ලියැවුණු ශාස්ත්‍රීය කෘතියක් ලෙස හඳුන්වා දිය හැක.

බෞද්ධ භික්ෂුවගේ ආගමික හා සාමාජික කාර්ය භාරය - මෙය කතුහිමියන්ගේ පරයේෂණ ග‍්‍රන්ථයකි. ජපානයේ බුදුදහම හා එහි විකාශය පිළිබඳ ව අප‍්‍රකට කරුණු රාශියක් එළිදරව් කරන අතර ජපන් ජාතිකයන් පන්සලට පැමිණෙන්නේ කවර අරමුණු ඉටුකර ගැනීම සඳහා ද යන්නත් පැහැදිලි කර තිබේ. ලංකාවේ සහ ජපානයේ භික්‍ෂූන් ඉටුකරන කාර්්‍යභාරයත් ඉටු කළ යුතු කාර්්‍යභාරයත් විවරණය කරන මෙම මා හැඟි ග‍්‍රන්ථය ගිහි පැවිදි දෙපක්ෂය ම අනිවාර්යෙන් කියවිය යුතු සංස්කරණයකි.

විනය කර්ම පොත - මල්වතු මහා විහාරය විසින් පවත්වා ගෙන එනු ලබන විනය නීති රීති මෙම ග‍්‍රන්ථයට ඇතුළත් කර තිබේ. පැවිදි කරවන පිළිවෙල, උපසම්පදා විනය කර්මය සිදුකිරීමට පෙර සම්පූර්ණ කළ යුතු වත් පිළිවෙත්, මල්වතු හා විහාර සම්ප‍්‍රදායට අනුකූල ව උපසම්පදා විනය කර්මය වැනි මාතෘකා හා ඊට අදාළ සියලූ ම උප මාතෘකා රාශියක් යටතේ ඡායාරූප සහිත ව ලියැවුණු මෙම ග‍්‍රන්ථය කාලීන ශාසනික ග‍්‍රන්ථයකි. 

ආදි බුදුදහමෙහි පැනෙන නීති දර්ශනය - විනය පිටකයේ පාරාජිත පාළිය පිළිබදව නෛතික දෘෂ්ඨිකෝණයකින් කෙරෙන විචාර පූර්ව අධ්‍යායනයකි.

බුද්ධ කාලීන සංඝ සමාජය - සංඝ සමාජය වූ කලී භික්‍ෂු, භික්ෂුණි වශයෙන් කොටස් දෙකකට බෙදෙයි. මේ ග්‍රන්ථයෙන් විස්තර කොට ඇත්තේ බුද්ධ්කාලින සංඝ සමාජයට අයත් භික්‍ෂු ශාසනය පිළිබඳ තොරතුරුය.

ශ්‍රී ලංකාවේ සංඝ සංවිධානය - ශ්‍රී ලංකාවේ සංඝ සංවිධානය ආරම්භවූයේ මිහිඳු හිමියන්ගේ ප්‍රධාන ශිෂ්‍යා වූ අරිට්ඨ මහා රහතන්වහන්සේගෙන් ය. ඒ අනුරාධපුර යුගයේ ය. ඊළගට එළඹෙන්නේ පොළොන්නරු - දඹදෙණි යුගයන්ය. ඒ යුග මධ්‍යතන යුග වශයෙන් හැදින්වේ. එම මධ්‍යතන යුගයේ සංඝ සංවිධානය පිළිබඳ මෙම ග්‍රන්ථයෙන් තොරතුරු සපයයි.

ප්‍රාචීන විභාග සඳහා ඉදිරිපත් වන විද්යාර්තින්ගේ පහසුව සඳහා ප්‍රාචීන විභාග සඳහා නව නිර්දේශයන් ට අනුව එක් විභාගයක එක විෂයක් සඳහා එක පොතක් වශයෙන් ප්‍රාචීන ප්‍රාරම්භ,
 මධ්‍යම, අවසාන විභාගත්‍රය සඳහා පොත්  නිකුත් කල "බුද්ධි විනෝදනී" ග්‍රන්ථ මාලාවේ එක් ග්‍රන්ථයකි..
විනය පිටකයෙහි ඇතුලත් හික්මීමට කරුණු මෙම ග්‍රන්ථයෙන් රචිතය..

චීවරඛන්ධකය ඇසුරෙන් සිවුරේ වගතුග - ත‍්‍රිපිටකය, අටුවාව, ටීකාව ඇසුරු කරමින් රචිත මෙම සුවිශේෂී වූ ග‍්‍රන්ථය, සිවුර පිළිබඳව බොහෝ කරුණු ඉගෙනීමට ගවේෂණයට ඉඩකඩ ලබාදෙනු ඇත.

ඩබ්ලිව්. එස්. කරුණාරත්න මහතා විසින් වසර ගණනාවක පෙර ලංකා භික්ෂු සම්මේලනය ඉදිරියේ පවත්වන ලද “භික්ෂුවගේ උරුමය හා කාර්යභාර්යය” නම් ශාස්ත්‍රීය දේශනය මෙම ග්‍රන්ථයේ අන්තර්ගතය වේ.  භික්ෂුවක් සතු වියයුතු බෝධිසත්වවාදී , යුක්තිවාදී , අපක්ෂපාතී , විචාර පුර්ව , අපරාජිත , ස්වාධීනත්ව ගුණාංගයන් විස්තර කරන මෙම ග්‍රන්ථය සිය භූමිකා  සංවර්ධනයෙහි ලා තත්කාලීන භික්ෂු සංඝයා වහන්සේලාට අතිශය වැදගත් වනු ඇත. 

භික්ඛුනී විනය - සිංහල හා පාළි පෙළ අටුවා, ටීකා පරිහරණය කරමින් ලියැවුණු භික්‍ඛුනී විනය නම් කෘතිය බුද්ධ කාලීන හා වර්තමානයේ භික්‍ෂුණී ශාසනය පිළිබඳ පුළුල් අවබෝධයක් ලබා ගත හැකි කෘතියක් ලෙසින් හඳුන්වා දිය හැක. 

මෙහෙණිවත - භික්ෂු, භික්ෂුණී, උපාසක, උපාසිකා යන සිව් පිරිසෙන් සමන්විතමෙම සස්නෙහි, භික්ෂුනීන්ගේ සමස්ථ බුදු සසුනේ ප්‍රතිරූපයට වන වන යහපත් බලපෑම කෙබඳු ආකාරයක දැයි විමසා බැලීමත්, භික්ෂුණී ශාසනය නැතැයි යන වැඩි දෙනාගේ වැරදි මතයට එරෙහිව, නිවැරදි ස්ව මාර්ගයේ යන අධිස්ථානයෙන් ලියන ලද ග්‍රන්ථයකි මෙය.

සිරිලක මෙහෙණි  උදාව - භාරත දේශයෙන් ආරම්භ වුන භික්ෂුණී ශාසනය ලංකාද්වීපයට සංක්‍රමණය වී රඳාපැවතීමත් සමගම එහි ඉතිහාසය සම්බන්ධව කරුණු විමසීමේදී භික්ෂුණීන් සම්බන්ධ පරස්පර විරෝධී අදහස් වලින් යුතු අවධියක සම්ප්‍රදානුකූල අයිතිය සම්බන්ධයෙන් විග්‍රහ කෙරෙන ග්‍රන්ථයකි.

පෑලියගොඩ සුදර්ශන භික්ෂුණියගේ "ප්‍රාතිමෝක්ෂයට හා විනය කර්ම " පොත ලක්දිව විනය සාහිත්‍යයට අලුතින් එක් වූ ග්‍රන්ථයකි. භික්ෂුණී විනය කර්ම පිළිබඳ විස්තර මෙහි තිබේ.. වර්තමාන භික්ෂුණී සමාජයේ අත්පොතක් වශයෙන් භාවිතයට මේ පොත ඉතා සුදුසුය. 

Siksa Samuccaya A Compendium of Buddhist Doctrine

A good companion for novices containing all the essentials of their duties and responsibilities..

කඨිනය හා තදනුබද්ධ විනය කර්ම - උපසපන් භික්‍ෂූන් වහන්සේලා වස්සාන ශික්‍ෂාව සමාදන්ව එය ආරක්‍ෂාකොට පවාරණය කිරීමෙන් අනතුරුව, සැදැහැති උවැසි උවැසියන් විසින් සංඝයා වහන්සේලාට කඨින චීවරය පූජා කිරීම පිළිබඳ හා සරලව විනය කර්ම විග්‍රහ කිරීම ‘කඨිනය හා තදනුබද්ධ විනය කර්ම’ කෘතිය මගින් විවරණය කරනු ලබයි.

සාමණේර පැවිද්ද සහ උපසම්පදාව - ථෙරවාදී බෞද්ධ සම්ප්‍රදාය තුළ සාමණේර පැවිද්ද සහ පූර්ණ පැවිදි වීමේ (උපසම්පදා) ක්‍රියාවලිය පිළිබඳ තීක්ෂණ ගවේෂණයක් ඉදිරිපත් කරයි. මෙම ග්‍රන්ථය සාම්ප්‍රදායික ග්‍රන්ථ සහ සමකාලීන පිළිවෙත් මත පදනම්ව සාමණේර හා භික්‍ෂූන් වහන්සේලා පැවිදි කිරීම සම්බන්ධ චාරිත්‍ර, ක්‍රියා පටිපාටි සහ ආචාර ධර්ම පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක විමර්ශනයක් සපයයි. පැහැදිලි සහ ප්‍රවේශ විය හැකි භාෂාවක් තුළින් පාඨකයන්ට ථෙරවාදී බුදුදහමේ පැවිදි වීමේ වැදගත්කම මෙන්ම වෘත්තිකයන්ගේ ජීවිත හා අධ්‍යාත්මික සංවර්ධනය හැඩගැස්වීමේ කාර්යභාරය පිළිබඳ ගැඹුරු අවබෝධයක් ලැබේ. ඔබ වෘත්තිකයෙකු, විද්වතුන් හෝ බෞද්ධ සම්ප්‍රදායන් කෙරෙහි සරල උනන්දුවක් දක්වන්නෙකු වුවද, "සාමණේර පැවිද්ද සහ උපසම්පදාව" පැවිදි ජීවිතයට ප්‍රවේශය සනිටුහන් කරන පූජනීය වත්පිළිවෙත් පිළිබඳ වටිනා අවබෝධයක් ලබා දෙයි.

ඛන්ධක විනය - ථෙරවාදී බුදුදහමේ පැවිදි ප්‍රජාව පාලනය කරන නීති රීති ගෙනහැර දක්වන ඛන්ධක කොටස කෙරෙහි විශේෂයෙන් අවධානය යොමු කරමින් විනය පිටකය පිළිබඳ පුළුල් ගවේෂණයක් ඉදිරිපත් කරයි. සූක්ෂම විශ්ලේෂණය සහ අර්ථකථනය තුළින්, මෙම පොත පැවිදි කිරීමේ ක්‍රියා පටිපාටි, දෛනික චර්යාවන්, සදාචාරාත්මක හැසිරීම් සහ පැවිදි සංඝයා තුළ ඇති ආරවුල් නිරාකරණය වැනි අංග ආවරණය කරමින් භික්ෂූන් සහ භික්ෂුණීන් විසින් නිරීක්ෂණය කරන ලද සංකීර්ණ විනය සංග්‍රහය වෙත යොමු කරයි. සාම්ප්‍රදායික ග්‍රන්ථ සහ විද්වත් තීක්ෂණ බුද්ධිය මත පදනම්ව, "ඛන්ධක විනය" පාඨකයන්ට ථෙරවාදී බුදුදහමේ පැවිදි ජීවිතය පාලනය කරන මූලධර්ම සහ භාවිතයන් පිළිබඳ ගැඹුරු අවබෝධයක් ලබා දෙයි. ඔබ අභ්‍යාස කරන්නෙකු, උගතෙකු හෝ බෞද්ධ පැවිද්ද ගැන සරලව කුතුහලයෙන් සිටින අයෙකු වුවද, මෙම පොත විනය ශික්ෂණයේ සූක්ෂමතාවයන් සහ සමකාලීන සමාජයට එහි අදාළත්වය ගවේෂණය කිරීම සඳහා අගනා සම්පතක් ලෙස සැළකිය හැක.

 Food At Proper Time -  In this maiden academic contribution of the author, Ven. Deliwala Buddharakkhitha explores primary Pali sources along with related secondary in-depth studies to uncover the Buddhist teachings on being moderate in food consumption both at secular monastic levels.

'භික්ෂුවගේ කැඩපත' නම් මෙම කෘතිය ගෝනදෙණියේ විමලජෝති හිමියන් විසින් නව සාමණේර භික්ෂූන් වහන්සේලා සදහා රචනා කල අතර සාමණේර වහන්සේලා අතින් සිදුවන සුලු සුලු අත පසුවීම් නිවැරදි කර ගනිමින් භික්ෂු ජීවිතය නිවැරදිව ආගම අනුකූලව ගත කරන්නේ කෙසේ දැයි ඉගනීම සදහා ඉතා වටිනා කෘතියකි.

බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවකයෙක් සේ සසුන් ගතවන පුද්ගලයා ආරභයේදී ම සාමණේර නමින් හදුන්වනු ලබන අතර තිසරණ සමාදානයෙන් හා දාශශීල ශික්ෂණයෙන් ඔහු සසුනට ඇතුළත් වේ. උපතේ පටන් අවුරුදු විස්සක වයස් ප්‍රමාණයට පැමිණි සාමණේරවරයාට සංඝයාගෙන් භික්ෂුත්වය ඉල්ලා සිටිය හැකිය. ඒ සදහා සපුරාලිය යුතු සුදුසුකම් රාශියකි. විනය ග්‍රන්ථයන්හි ඒවා පැහැදිලි කර ඇත.