History & Culture

ලංකා විස්තරය

නූතන ඉතිහාසය දෙස හැරී බැලීමක් - මෙම කෘතිය මගින් ප්‍රකාශවන්නේ ආත්මාර්ථකාමී දේශපාලනයක යෙදුණු ස්වදේශීය ප්‍රභූවරුන්ගේ කතා පෙළකි.

දීපවංසය - දීපවංසය පිළිබඳව අධ්‍යයනයෙහි යෙදෙන පාසල් ශිෂ්‍ය ප්‍රජාවට, විශ්වවිද්‍යාල සිසුනට පමණක් නොව ප්‍රවීණයන්ට ද මෙම ග්‍රන්ථය ඉතා ප්‍රයෝජනවත් වේ.

වංසත්ථප්පකාසිනී - වංසත්ථප්පකාසිනිය "මහාවංසයේ ටීකාවකි" යන විද්වතුන්ගේ ප්‍රචලිත අදහසත්, එහි රචනා කාලය ඇතුළු විවිධ ගැටලු පිළිබඳවත්, මෙතෙක් පළ වී ඇති මතවාදවල යුක්ති යුක්ත බව ගැනත් මෙම කෘතියෙහි කතුවරයා පුළුල් සංවාදයකට හා නවතම ප්‍රවේශයකට අප යොමු කරවයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ කර්මාන්ත පුරාණය - කර්මාන්ත පිළිබඳව තැන තැන විසිර පැවති සියළුම තොරතුරු එක් තැනකට ගෙන තිබීම මෙම පොතේ ඇති විශේෂයයි.

ලංකා ඉතිහාසයේ රස මුසු සිදුවීම්

ලක්දිව මහා මාර්ග සහ ගමනාගමන ක්‍රම

රාජරත්නාකරය - රාජරත්නාකරය දීපවංසය, මහාවංසය, පූජාවලිය, නිකාය සංග්‍රහය ආදී ඓතිහාසික මූලාශ්‍රයන් ද ඇතැම් ජනශ්‍රැති ද ඇසුරු කරමින් ශාසන ඉතිහාසය මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසය ද සංක්ෂිප්තව කියා පෑමට දැරූ උත්සාහයක ප්‍රතිඵලයකි. මේ ග්‍රන්ථයෙහි දක්නට ලැබෙන විශේෂතාවක් නම් සෙංකඩගල උපරාජධානියෙහි ආරම්භයෙහිදීම රජ වූ නම සඳහන් නොවන රජකුගේ පරම්පරා කථාව හා එරජුගේ ශාසනික කටයුතු පිළිබඳ තොරතුරු රැසක් අනාවරණය කොට තිබීම ය. රාජරත්නාකරයෙහි මේ සංස්කරණය මඟින් අපේක්ෂා කරන ලද්දේ එහි ඇති ඓතිහාසික තොරතුරු වෙත විද්‍යාර්ථින්ගේ අවධානය යොමු කරවීමට හා ගැටපද විවරණ මඟින් මේ ග්‍රන්ථය අවබෝධ කර ගැනීමට මඟ පෑදීම ය.

ලංකා ඉතිහාසයේ විකාශනය - නව සංස්කරණය - ඉතිහාසය විෂයක් වශයෙන් හදාරණ අයට පමණක් නොව ඒ පිළිබඳව අවධානය දක්වන අයට ද ඉතාමත් ප්‍රයෝජනවත් වන ආකාරයට මෙම ඉතිහාස පොත සැකසී තිබේ. ක්‍රි.පූ. 6 වන සියවස ක්‍ර්‍රි.ව. 1978 දක්වා කාලය තුළ මෙරට සිදුවූ සියලු ඓතිහාසික සිදුවීම් පමණක් නොව එම සිදුවීම් පිළිබඳව තව දුරටත් කරුණු හැදෑරීම සඳහා අවශ්‍ය වන දේශීය  සහ විදේශීය සාහිත්‍ය කෘති සෙල්ලිපි ආදී මූලාශ්‍රයන් ද මෙහි සඳහන් කර තිබේ.

පෙර විසූ අපේ රජදරුවන් ගැන නොදත් කතා

පුරාණ ලංකාවේ වෙළඳාම - මෙම ශාස්ත්‍රීය ග්‍රන්ථය මගින් පැහැදිලි කිරීමට උත්සාහ කරන්නේ පුරාණ ලංකාවේ වෙළඳාම සිදු කළ ආකාරයත්, එකල මෙරට තිබූ වෙළඳ නීති රීති හා අන්තර්ජාතික වශයෙන් සිදු කළ වෙළඳාමත්, ආනයන හා අපනයන භාණ්ඩ පිළිබඳ තොරතුරුත් ය.

ලක්දිව අන්දර - මෙම ග්‍රන්ථය තුළ රචනා කර ඇති කතා තුළින්, ආස්වාදනීය ගැඹුරු මානුෂීය සම්බන්ධකම්, අපට හඳුනා ගත හැකි ය. තව ද ඔහු ඉතා ඉහළ භාෂා හැඩයකින් රචනා කර ඇති මේ කතා මාලාව, ඉතා අපූරු එකකි.

පැරණි සිංහල ජීවිත පුවත්

මහාවංසය හා ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාස සම්ප්‍රදාය

පූර්ව නූතන ශ්‍රී ලංකාව සමාජය රාජ්‍යය සහ ආගම

ලක්දිව පෞරාණික නගර  - ලංකාව ගැන පොත් කිහිපයක්ම ලියූ හෙන්රි විලියම් කේව්ගේ Ruined Cities of Ceylon පොත මුලින්ම පළවූයේ 1897 දී ලන්ඩනයේ දී ය. මාතලේට දුම්රියෙන් ගොස් එහි සිට කරත්තවල නැගී අපේ වනගත පුරාණ නගර ගවේෂණයට ගිය රසවත් චාරිකාවක් ලෙස කේව් පොත රචනා කර තිබේ. මහාවංශයෙන් කරුණු උපුටා දක්වමින් පැරණි තොරතුරු සනාථ කිරීමට ද ඔහු උත්සාහ දරා ඇත. කේව් 1896 දී ගිය ඒ චාරිකාවේ දී ගත් අගනා සේයාරූ රාශියක් ද පොතේ ඇතුළත් ය. අපේ පැරණි නටබුන් ගැන මෙන්ම, ඒවා ආරක්ෂා කර ගැනීම ගැනත් විශේෂ ඇල්මක් මේ ඉංග්‍ර්‍රීසි ජාතිකයා තුළ පැවති බව ලංකාවේ පෞරාණික නගර කෘතිය කියවන ඔබට වැටහෙනු ඇත. පාඨකයන්ට මෙම ගවේෂණ කෘතිය කුතුහලය දනවන අපූරු අතීත චාරිකාවක් වනු නිසැක ය.

සිලෝන් ආදම්ගේ පාරාදීසය - ඉංග්‍රීසි ජාතික කැරොලයින් කෝනර් කොලඹ වරායෙන් මෙරටට ගොඩ බසින්නේ යටත් විජිත සමයේදීය. ඒ සමකාලීනව ඇගේ සැමියා මෙරට යටත් විජිත කාර්‍යාලයේ නිලධාරියෙක් ලෙස සේවය කරමින් සිටියි. මෙරට සත් වසරක් ජීවත් වෙමින් ලැබූ අත්දැකීම් සහිතව ඇය ලියූ කෘතිය Ceylon; Paradise of Adam වෙයි. මේ එහි සිංහල පරිවර්තනයයි. සමකාලීන සිංහල ජන ජීවිතය, ඇදහිලි, විශ්වාස, චර්‍යා රටා, මෙරට විසූ අනෙකුත් ජන කොටස් පිළිබඳ තොරතුරු හා තේ වගාව සඳහා මෙරටට පැමිණි බ්‍රිතාන්‍යයන් ලැබූ අත්දැකීම් ආදිය ගැන කැරොලයින් කෝනර් මෙම කෘතියෙන් මනාව විස්තර කරයි.

බ්‍රිතාන්‍ය යටතේ ලංකාව

වාගොල්ලේ හටන - කන්ද උඩරට අල්ලා ගැනීම සඳහා බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් දියත් කරන ලද සූක්ෂම කුමන්ත්‍රණය හේතුවෙන්, ඉතිහාසය විසින් වරදකරුවෙකු බවට පත්කරන ලද, ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ (1798 - 1815) හෙවත් ලක්දිව අවසන් රජුගේ පාලන සමයේ විවිධ පැතිකඩ පිළිබිඹු කරන චූල සම්ප්‍රදායේ ඓතිහාසික මූලාශ්‍ර රැසක් තවමත් අප්‍රසිද්ධව පවතියි. මෙම ග්‍රන්ථය මගින් ප්‍රසිද්ධ කෙරෙන්නේ මෙතෙක් අප්‍රකටව පැවති එවැනි කාව්‍ය සංහ්‍රහයකි.

ශ්‍රී ලංකාව සඳහා භාවිත නාමයන්ගේ ඉතිහාසය

හෙළ විරු රජවරු

පරංගි කෝට්ටේ 1594 - 1612 - පෘතුගීසීහු 1594 - 1612 කාලය තුළ ලංකාවට පාලන ප්‍රතිපත්තියක් සකස් කළහ. එහෙයින් මේ කාල පරිච්ඡේදය ලංකා පෘතිගීසී පාලනයේ පදනම් යුගය වශයෙන් සැලකිය යුතුයි. මේ කෘතිය ඒ යුගයේ ඉතිහාස පුවතයි.

19 වන සියවසේ දී හෙළදිව - 19 වන සියවසේ අප දිවයිනට පැමිණි එංගලන්ත සහ ඇමෙරිකානු සංචාරකයන් පස් දෙනෙකු, මෙහිදී ඇසූ, දුටු සහ විඳි දෑ පිළිබඳ ඔවුන්ගේ වාර්තාවන් වලින් තෝරාගත් අපූරු කොටස් මෙම ග්‍රන්ථයේ අඩංගු වෙයි.

ලංකාවේ බ්‍රිතාන්‍ය ආණ්ඩුකාරවරු - එච්. ඒ. ජේ. හුළුගල්ල ජ්‍යෙෂ්ඨ පුවත්පත් කලාවේදියා විසින් සම්පාදිත 'ලංකාවේ බ්‍රිතාන්‍ය ආණ්ඩුකාරවරු' නම් ඉංග්‍රීසි කෘතියේ සිංහල පරිවර්තනයයි මේ. ශ්‍රී ලංකාවේ බ්‍රිතාන්‍ය යුගය පිළිබඳ හැදෑරීමට කවර තරාතිරමක සිසුනට වුව මේ කෘතිය අතිශයින් වැදගත් වූවකි. කතුවරයා ඉතා වටිනා හා නිසැක මූලාශ්‍ර ඇසුරෙන් සිය කෘතිය සම්පාදනය කර ඇත්තේ ය. ඉන් ඇතැම් මූලාශ්‍ර සිසුනට ග්‍රහණයට අසීරු මූලාශ්‍ර වේ. ඇතැම් මූලාශ්‍ර විද්වතුන් පවා නොදන්නා කරුණුය. කතුවරයා මෙහි ලා ඉදිරිපත් කරන කරුණු ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටයේ ආධිපත්‍යයට නතුව තිබූ යුගයේ පටන් ස්වාධීනත්වය අත් කර ගත් යුගය දක්වා සමාජ සංවර්ධනය පිළිබඳ පැහැදිලි චිත්‍රයක් ගෙන හැර පායි. එමෙන්ම මේ කරුණු සියල්ල කතුවරයා ඉදිරිපත් කරන්නේ සරල සහ කියවීමට ප්‍රිය උපදවන ශෛලියකිනි.